មាស សុខសោភា គាំទ្រ​ឲ្យ អាឡិច នៅ​កម្ពុជា​រហូត​ទៅ

ប្រភព srokyerng.com

នៅក្នុងពិភពសិល្បៈខ្មែរ ពិតជាកម្រណាស់ ដែលមានតារាចម្រៀងល្បី ដូចយ៉ាងកញ្ញា មាស សុខសោភា ចេញមុខមកគាំទ្រលោក អាឡិចហ្សង់ដ្រូ សកម្មជនបរិស្ថាន ជាតិអេស្ប៉ាញ ដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា គ្រប់គ្រងដោយលោក ហ៊ុន សែន ខិតខំព្យាយាមបណ្ដេញចេញ ឲ្យខាងតែបានពីប្រទេសនោះ។
ប្រសិនបើតារាចម្រៀង ឬតារាសម្ដែង ល្បីឈ្មោះក្នុងប្រទេសជាច្រើន ដូចជាមិនខ្វាយខ្វាល់ ឬមិនហ៊ាន​ចេញ​មុខ ពីបញ្ហាបរិស្ថានជាតិ និងធ្វើមិនដឹងមិនលឺ នៅចំពោះការប៉ងបណ្ដេញ សកម្មជនការពារ​ធន​ធាន​ធម្មជាតិ​តំបន់អារ៉ែង លោក អាឡិចហ្សង់ដ្រូ ហ្គន់សាឡេស ដេវិតសិន (Alejandro Gonzalez Davidson) ចេញពី​ប្រទេស​កម្ពុជា ពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានោះ ប៉ុន្តែសម្រាប់តារាចម្រៀង កញ្ញា មាស សុខសោភា វិញ បានចេញមុខគាំទ្រលោក អាឡិច និងផ្ដល់ក្ដីសង្ឃឹមថា លោក អាឡិច គួរតែរស់នៅ ក្នុងព្រះរាជាណាចក្រ បាន​ត​ទៅ​ទៀត។
នៅលើទំព័រហ្វេស​ប៊ុកផ្លូវការរបស់នាង តារាចម្រៀងបានចុះផ្សាយ រូបថតមួយសន្លឹករបស់នាង ដោយមានអម​ដោយពាក្យពេជ្រខ្លីៗមួយចំនួន សរសេរជាភាសាអង់គ្លេស ដែលទស្សនាវដ្ដីមនោរម្យ.អាំងហ្វូ សូម​ធ្វើ​ការ​បក​ប្រែ​ក្រៅ​ផ្លូវការ​ មានន័យថា៖ «អរគុណ អាឡិច»។ តារាចម្រៀង មាស សុខសោភា ដែលជា​សកម្មជន​ការពារ​ព្រៃឈើម្នាក់ដែររូបនេះ បានសរសេរទៀតថា៖ «សង្ឃឹមយ៉ាងមុតមាំថា អ្នក (អាឡិច) នឹងរស់នៅក្នុង រាជាណា​ចក្រ​របស់យើង ជានិច្ច​តទៅ»។រូបថតរបស់នាង ដែលទើបនឹងត្រូវបានបង្ហោះផ្សាយ កាលពីរសៀលថ្ងៃទី២១ ខែកុម្ភៈ (ម៉ោងក្នុងស្រុក) នេះ ត្រូវបានប្រិយមិត្ត អ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុក ជាច្រើនចុច Share និង Like យ៉ាងសន្ធឹកសន្ធាប់ បើគិតមកត្រឹម​យប់ថ្ងៃដដែល រាប់សិបម៉ឺន Like។
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា តាមរយៈក្រសួងមហាផ្ទៃ បានសម្រេចមិនបន្តទិដ្ឋាការ ឲ្យលោក អាឡិច ទេ ដោយចាត់ទុក​សកម្មជនបរិស្ថាន ជាតិអេស្ប៉ាញ ដែលជាអនុប្រធាន អង្គការចលនាមាតាធម្មជាតិរូបនេះ ថាបានប្រព្រឹត្តខុស ​ទៅ​នឹង​លក្ខន្តិកៈរបស់អង្គការ ដែលតម្កល់ទុកនៅក្រសួងមហាផ្ទៃ ដោយបានធ្វើសកម្មភាពរារាំង ការគ្រប់គ្រង​រដ្ឋបាល​សាធារណៈ របស់​អាជ្ញាធរ ខេត្តកោះកុង តាមរយៈការញុះញង់ប្រជាជន ឱ្យចូលរួមបិទផ្លូវសាធារណៈ មិនឱ្យ​ក្រុមការងារ ចុះ​ទៅ​ជួប​ប្រជាពលរដ្ឋ នៅឃុំថ្មដូនពៅ ឃុំប្រឡាយ និងឃុំជំនាប់ ក្នុងស្រុកថ្មបាំង។ នេះបើ​តាម​លិខិតជាផ្លូវការមួយ ផ្ញើរតបទៅលោក សម រង្ស៊ី ប្រធានតំណាងរាស្ត្រភាគតិច ក្នុងរដ្ឋសភា និងជាប្រធាន​គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែកុម្ភៈ។
កាលពីល្ងាចថ្ងៃទី២១ ខែកុម្ភៈនេះ អគ្គនាយកដ្ឋានអន្តោរប្រវេសន៍ ក្រសួងមហាផ្ទៃ ក៏បានចេញលិខិតជា​ផ្លូវ​ការ​មួយ ជូនដំណឹងទៅលោក អាឡិច «ជ្រាប និងអនុវត្ត» នូវការផុតកំណត់នៃទិដ្ឋាការ កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៥ មកនេះ ដោយបញ្ជាក់ទៀតថា សមត្ថកិច្ចកម្ពុជា មិនអាចពន្យារការស្នាក់នៅបន្តទៀតឡើយ។ តែ​នៅ​ក្នុងលិខិតនោះ គេមិនដឹងថា តើអគ្គនាយកដ្ឋានអន្តោប្រវេសន៍ ចង់ឲ្យលោក អាឡិច អនុវត្តន៍ពីអ្វី?
ការសម្រេចបណ្ដេញចេញក្រៅប្រទេស នូវសកម្មជនបរិស្ថានរូបនេះ បង្កឲ្យមានប្រតិកម្មយ៉ាងផុលផុស ពី​ពលរដ្ឋ​កម្ពុជា​ជាច្រើន ជាពិសេសក្រុមអ្នកស្រឡាញ់បរិស្ថាន និងយុវជន។ ហើយបើគេគ្រាន់តែសង្កេត ទៅ​មើលប្រិយមិត្ត ដែលមិនបានភ្លេចសរសេរ ជាមតិយោបល់របស់ពួកគេ នៅជាមួយរូបថត កញ្ញា មាស សុខសោភា ខាងលើនេះ ក៏គេ​អាចយល់បាន ពីសន្ទុះនៃការគាំទ្រលោក អាឡិច ដែរ។ ពីក្នុងចំណោមមតិយោបល់ ដែល​អ្នក​និពន្ធអត្ថបទ​នេះ បានចូលទៅរាប់មានចំនួន ១៨៩ មតិនោះ មិនមានមតិយោបល់សូម្បីតែមួយ ដែលមាន​លក្ខណៈអវិជ្ជមាន ប្រឆាំងនឹងការលើកឡើង របស់កញ្ញា មាស សុខសោភា នោះទេ៕

Read More

ជនសង្ស័យ​​ពាក់ព័ន្ធ​សំណុំ​រឿង​គ្រឿងញៀន​ដ៏​ធំ​ដែល​លោក អាំង មាលតី ដោះលែង ត្រូវ​សម្រេច​ឃុំខ្លួន​សារជាថ្មី

ប្រភព srokyerng.com

រាជធានី​ភ្នំពេញ ៖ ជនសង្ស័យ​ជា​អ្នកជួញដូរ​គ្រឿងញៀន​ធំ​ឈ្មោះ ថាវ ថា​វី ហៅ ឡុង រ៉ាវី ដែល​លោក អាំង មាលតី បាន​ដោះលែង​ឲ្យ​នៅក្រៅ​ឃុំ​នាពេល​កន្លងមក នៅ​ថ្ងៃទី​២១ កុម្ភៈ នេះ តុលាការ​បានចេញ​ដីកា​ជាថ្មី ដោយ​សម្រេច​ឃុំខ្លួន​វិញ​។​

​សូមបញ្ជាក់ថា ជនសង្ស័យ​ក្នុង​សំណុំរឿង​គ្រឿងញៀន​ឈ្មោះ ថាវ ថា​វី ត្រូវបាន​សម​ត្ត​កិច្ច​នគរបាល​ការិយាល័យ​ព្រហ្មទណ្ឌ​កម្រិតធ្ងន់​រាជធានី​ភ្នំពេញ ធ្វើការ​ចាប់ខ្លួន​កាលពី​យប់​ថ្ងៃទី​២០ កុម្ភៈ ក្រោម​ការដឹកនាំ​កម្លាំង​ដោយ​លោក​វរសេនីយ៍ត្រី តី វិសាល​។​

​ទាក់ទង​នឹង​ជនសង្ស័យ ថាវ ថា​វី ហៅ​ឡុង រ៉ាវី នោះ កាលពី​ព្រឹក​ថ្ងៃទី​២០ កុម្ភៈ គេ​ក៏បាន​រកឃើញ​រថយន្ត​ម៉ាក​អូ​ឌី​១​គ្រឿង​ដែលជា​របស់​រូបនេះ និង​ជា​វត្ថុតាង​ត្រូវ​ដកហូត​ពីបទ​ល្មើស​ជួញដូរ​គ្រឿងញៀន ដែល​ត្រូវ​លោក អាំង មាលតី អតីត​ប្រធាន​សាលាដំបូង​រាជធានី​ភ្នំពេញ​យកទៅ​ឲ្យ​កូនប្រសា​ជិះ​នោះ ត្រូវគេ​យកមក​ទុកចោល​នៅ​សាលាដំបូង​រាជធានី​ភ្នំពេញ​វិញ​៕​

Read More

របបរាជាធិបតេយ្យអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញគឺជាទម្រង់មួយនៃរដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងការដែលព្រះមហាក្សត្រមួយដែលត្រូវបានដាក់កម្រិតដោយស្របច្បាប់នៅក្នុងព្រំដែននៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញមួយ។ ទម្រង់បែបបទនៃរដ្ឋាភិបាលនេះខុសពីរបបរាជានិយមដាច់ខាតដែលក្នុងនោះព្រះមហាក្សត្រមានអំណាចនយោបាយពេញលេញលើរដ្ឋនេះមិនត្រូវបានដាក់កម្រិតយ៉ាងមានប្រសិទ្ធិភាពដោយឧបសគ្គរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។រាជាធិបតេយ្យអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញអាចយោងទៅប្រព័ន្ធក្នុងការដែលព្រះមហាក្សត្រដើរតួនាទីជាគណបក្សមួយដែលមិនមែនជាប្រមុខនយោបាយរបស់រដ្ឋដែលស្ថិតក្រោមរដ្ឋធម្មនុញ្ញនេះថាតើដែលបានសរសេរឬមិនសរសេរ។ ខណៈពេលដែលព្រះមហាក្សត្រអាចនឹងកាន់អំណាចបម្រុងផ្លូវការនិងរដ្ឋាភិបាលអាចយកជាផ្លូវការកន្លែងព្រះនាមព្រះមហាក្សត្ររបស់ពួកគេមិនបានកំណត់គោលនយោបាយសាធារណៈឬជ្រើសរើសមេដឹកនាំនយោបាយ។ក្រៅពីការដើរតួជាមួយនិមិត្តសញ្ញាដែលមើលឃើញនៃការឯកភាពជាតិដែលជាក្សត្ររដ្ឋធម្មនុញ្ញអាចនឹងកាន់អំណាចជាផ្លូវការដូចជាការរំលាយសភាឬផ្តល់ភូមិន្ទការយល់ព្រមទៅច្បាប់។បច្ចុប្បន្នប្រទេសដែលកាន់របបរាជាធិបតេយ្យមានដូចជា :ប្រទេសជប៉ុន, ប្រទេសន័រវែស, ប្រទេសអូស្រ្តាលី, ម៉ាឡេស៊ី, ហូឡង់, កាណាដា, ថៃ, ចក្រភពអង់គ្លេស,អេស្ប៉ាញ…..។ source: http://tola05.blogspot.com/2014/11/blog-post_32.html

របបរាជាធិបតេយ្យអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញគឺជាទម្រង់មួយនៃរដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងការដែលព្រះមហាក្សត្រមួយដែលត្រូវបានដាក់កម្រិតដោយស្របច្បាប់នៅក្នុងព្រំដែននៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញមួយ។ ទម្រង់បែបបទនៃរដ្ឋាភិបាលនេះខុសពីរបបរាជានិយមដាច់ខាតដែលក្នុងនោះព្រះមហាក្សត្រមានអំណាចនយោបាយពេញលេញលើរដ្ឋនេះមិនត្រូវបានដាក់កម្រិតយ៉ាងមានប្រសិទ្ធិភាពដោយឧបសគ្គរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។

រាជាធិបតេយ្យអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញអាចយោងទៅប្រព័ន្ធក្នុងការដែលព្រះមហាក្សត្រដើរតួនាទីជាគណបក្សមួយដែលមិនមែនជាប្រមុខនយោបាយរបស់រដ្ឋដែលស្ថិតក្រោមរដ្ឋធម្មនុញ្ញនេះថាតើដែលបានសរសេរឬមិនសរសេរ។ ខណៈពេលដែលព្រះមហាក្សត្រអាចនឹងកាន់អំណាចបម្រុងផ្លូវការនិងរដ្ឋាភិបាលអាចយកជាផ្លូវការកន្លែងព្រះនាមព្រះមហាក្សត្ររបស់ពួកគេមិនបានកំណត់គោលនយោបាយសាធារណៈឬជ្រើសរើសមេដឹកនាំនយោបាយ។

ក្រៅពីការដើរតួជាមួយនិមិត្តសញ្ញាដែលមើលឃើញនៃការឯកភាពជាតិដែលជាក្សត្ររដ្ឋធម្មនុញ្ញអាចនឹងកាន់អំណាចជាផ្លូវការដូចជាការរំលាយសភាឬផ្តល់ភូមិន្ទការយល់ព្រមទៅច្បាប់។បច្ចុប្បន្នប្រទេសដែលកាន់របបរាជាធិបតេយ្យមានដូចជា :
ប្រទេសជប៉ុន, ប្រទេសន័រវែស, ប្រទេសអូស្រ្តាលី, ម៉ាឡេស៊ី, ហូឡង់, កាណាដា, ថៃ, ចក្រភពអង់គ្លេស,អេស្ប៉ាញ…..។

source: http://tola05.blogspot.com/2014/11/blog-post_32.html

Read More

អ្វីទៅជា សាធារណរដ្ឋ?

សាធារណរដ្ឋមួយ គឺជាទម្រង់មួយនៃ រដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងការដែលអំណាចស្ថិតក្នុងប្រជាជន ហើយរដ្ឋាភិបាលត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយ មេដឹកនាំជាប់ឆ្នោត ដំណើរការតាមច្បាប់ជាជាងការ ទទួលឥទ្ធិពល ឬការ តែងតាំង។ នៅក្នុងដង សម័យទំនើប និយមន័យនៃ សាធារណរដ្ឋមួយ នេះក៏ត្រូវបានកំណត់ជាទូទៅដើម្បីឱ្យ រដ្ឋាភិបាល ដែលមិនរាប់បញ្ចូលក្សត្រមួយ។ បច្ចុប្បន្ន ១៣៥ នៃ បណ្តារដ្ឋ មានអធិបតេយ្យភាព របស់ពិភពលោក ២០៦ ប្រើពាក្យ " សាធារណរដ្ឋ " ដែលជាផ្នែកមួយនៃឈ្មោះ ជាផ្លូវការរបស់ពួកគេ។ សាធារណរដ្ឋ សម័យទំនើបនិងបុរាណប្រែប្រួលយ៉ាងទូលំទូលាយនៅក្នុង មនោគមវិជ្ជានិង សមាសភាពរបស់ពួកគេ។ ក្នុងរយៈពេលបុរាណនិង នៅយុគកណ្ដាលនៃទ្វីបអ៊ឺរ៉ុប កណ្តាលរដ្ឋជាច្រើនត្រូវបានច្នៃ លើសាធារណរដ្ឋរ៉ូម៉ាំងដែលបាន សំដៅទៅអភិបាលកិច្ច នៃទីក្រុងរ៉ូម នៅក្នុងចន្លោះរវាង ស្ដេច និង ព្រះចៅអធិរាជ ។

សាធារណរដ្ឋ ក្លាយជារឿងធម្មតាបន្ថែមទៀតនៅក្នុងពិភពលោក ខាងលិចដែលបានចាប់ផ្តើមនៅ ដើមសតវត្សទី ១៩ ។ ទីបំផុតកម្មការិនី រាជាធិបតេយ្យផ្ដាច់ការ ដែលជាទម្រង់ទូទៅបំផុតនៃ រដ្ឋាភិបាល។ នៅក្នុងសាធារណរដ្ឋទំនើប ប្រតិបត្តិ នេះត្រូវបាន ធ្វើធម្មានុរូបកម្មទាំងពីរដោយ រដ្ឋធម្មនុញ្ញមួយ និងដោយការបោះឆ្នោត។ Montesquieu បានរួមបញ្ចូល លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ទាំងពីរ ដែលជាកន្លែងដែល មនុស្សទាំងអស់មានចំណែកក្នុងការគ្រប់គ្រង និង វណ្ណៈអភិជន ឬ oligarchies , ដែលជាកន្លែងដែលមានតែ មួយចំនួននៃការគ្រប់គ្រងរបស់ប្រជាជនដែលជាទម្រង់ រដ្ឋាភិបាលសាធារណរដ្ឋ ។

ប្រទេសដែលប្រតិបត្តិ សាធារណរដ្ឋមានដូចជា៖

១​ ប្រទេស កូឡុំប៊ី​ (Colombia)

ទីក្រុង (Bogotá)

២​ ប្រទេសកាមេរូន (Cameroon)

ទីក្រុង (Yaoundé)

៣  ប្រទេសបារាំង (France)


ទីក្រុងប៉ារីស (Paris)

















៤  ប្រទេសហ្កាណា (Ghana)








ទីក្រុង (Accra)






















៥  ប្រទេសឥណ្ឌា (India)





ទីក្រុង (New Delhi)















៦  ប្រទេសកេនយ៉ា (Kenya)





ទីក្រុង (Nairobi)













៧  ប្រទេសហ្វីលីពីន (Philippines)





ទីក្រុង (Manila)



















៨  សហរដ្ឋអាមេរិច (United States of America)





ទីក្រុង (Washington)









៩ ​ ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង  (South Korea)




ទីក្រុង (Seoul)








១០  ប្រទេសអង់ហ្គោឡា (Angola)





ទីក្រុងលូអង់ដា (Luanda)

















១១  ប្រទេសអេស៊ីប (Egypt)





ទីក្រុងខារីអូ (Cairo)


















រូបភាពទង់ជាតិ : HDW

Source:www.tola05.blogspot.com

Read More

លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ

លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យតាមនិយមន័យមានន័យថារដ្ឋាភិបាលដោយប្រជាជន។នោះមានន័យថាប្រជាជនទាំងអស់គួរតែអាចមានការនិយាយរបស់ពួកគេក្នុងវិធីមួយផ្សេងទៀតមួយនៅក្នុងអ្វីគ្រប់យ៉ាងដែលប៉ះពាល់ដល់ជីវិតរបស់ពួកគេ។វចនានុក្រមជាធម្មតានិយាយបានថាសិទ្ធិនេះអាចត្រូវបានអនុវត្តដោយផ្ទាល់(ដោយសមាជិកនៃសហគមន៍មានលទ្ធភាពរាល់ដើម្បីចូលផ្ទាល់ដោយគ្មានការសំរបសំរួលទីតាំងរបស់គាត់នៅលើបញ្ហាជាពិសេសចូលទៅក្នុងការសម្រេចចិត្តធ្វើឱ្យដំណើរការនេះ- បច្ចេកវិទ្យាសម័យទំនើបគឺអាចផ្តល់នូវលទ្ធភាពកាន់តែខ្លាំងឡើងនេះសម្រាប់(សមាជិកទំហំធំនិងមានទំហំធំសហគមន៍) ឬតាមរយៈតំណាងនៃសាកសពនីតិបញ្ញត្តិ) ។បន្ទាប់មកការរៀបចំជាលើកទីពីរនេះត្រូវបានគេហៅថាតំណាងប្រជាធិបតេយ្យ។
ប្រជាធិបតេយ្យតំណាងនឹងត្រូវបានផាកពិន័យប្រសិនបើតំណាងនេះនឹងពិតជាធ្វើឱ្យការសម្រេចចិត្តរបស់ពួកគេទាំងអស់តែប៉ុណ្ណោះបន្ទាប់ពីបានពិគ្រោះយោបល់មណ្ឌលរបស់ពួកគេ។នៅក្នុងការយ៉ាងហោចណាស់បន្ទាប់ពីការមានគំនិតយ៉ាងច្បាស់អំពីទស្សនៈរបស់បេជាពលរដ្ឋនៅលើបញ្ហាជាពិសេសនិងការព្យាយាមដើម្បីបំពេញទស្សនៈទាំងនេះជាដ៏ល្អបំផុតតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន(ឬពន្យាពេលការសម្រេចចិត្តនេះបានរហូតដល់មួយភាគច្រើនលើសលុបនៃធាតុផ្សំនឹងសប្បាយចិត្តជាមួយពួកគេ)។

ជាអកុសលមួយដែលភាគច្រើននៃបណ្តាប្រទេសដែលហៅខ្លួនឯងប្រជាធិបតេយ្យតំណាងមិនមែនជាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដនេះបើយោងតាមនិយមន័យខាងលើ។ភាគច្រើននៃពួកគេត្រូវបានគេពិតជាគ្រាន់តែជាប់ឆ្នោតរបបផ្តាច់ការ។មនុស្សអាចបោះឆ្នោតជាធម្មតាតែម្តងជារៀងរាល់បួនឬប្រាំឆ្នាំ។ ពួកគេមិនបានបោះឆ្នោតលើបញ្ហាណាមួយ។ពួកគេគ្រាន់តែជ្រើសរើសតំណាងរបស់ខ្លួនដែលហៅថាដូច្នេះបន្ទាប់មករហូតដល់ការបោះឆ្នោតខាងមុខនេះមានកាតព្វកិច្ចដោយច្បាប់និងការលើកទឹកចិត្តតិចតួចគ្មានគោលការសម្រេចចិត្តរបស់ពួកគេលើបញ្ហាបុគ្គលនៅលើបំណងប្រាថ្នានៅលើបោះឆ្នោតរបស់ពួកគេ។ពួកគេស្ទើរតែមិនធ្លាប់រំខានក្នុងការពិគ្រោះយោបល់ឱ្យពួកគេនៅលើជំហររបស់ខ្លួនស្តីពីបញ្ហានានា។ដូច្នេះសាកសពច្បាប់សមាសភាពនៃ "តំណាង"ដូចជាធ្វើសកម្មភាពក្នុងលក្ខណៈផ្តាច់ការខ្លាំងណាស់រវាងការបោះឆ្នោត។ប្រទេសតែមួយគត់នោះគឺពិតជាជិតស្និទ្ធទៅនឹងនិយមន័យនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនោះគឺប្រទេសស្វ៊ីស(តិចឬច្រើនចាប់តាំងពី 1291) ។



ប្រព័ន្ធរដ្ឋាភិបាលណាមួយគឺជាការល្អប្រសិនបើប្រជាជនប្រធានបទដើម្បីការប្រព័ន្ធនេះគឺមានការសប្បាយរីករាយជាមួយវា។ប្រហែលជានៅក្នុងភាគច្រើនបំផុតនៃការដែលបានពិពណ៌នាខាងលើ "របបផ្តាច់ការជាប់ឆ្នោត"ដូចជាប្រព័ន្ធនៃការរដ្ឋាភិបាលមួយដ៏ល្អបំផុតមួយគឺនៅតែស្ថិតនៅក្រោមកាលៈទេសៈបច្ចុប្បន្ន។
តើអ្នកគិតពីអ្វី? អ្នកគឺជាអ្នកសប្បាយចិត្តជាមួយនឹងជាអ្វី? មិនមែនជាពេលវេលាដើម្បីធ្វើវាបានល្អប្រសើរ?វាទាំងអស់គួរតែពឹងផ្អែកលើអ្នកពលរដ្ឋ - ប្រព័ន្ធដែលអ្នកចូលចិត្ត។តើអ្នកមានឆន្ទៈដើម្បីផ្តល់នូវពេលវេលាមួយចំនួនដោយឥតគិតថ្លៃរបស់អ្នកដើម្បីឱ្យមានការចាប់អារម្មណ៍នៅក្នុងបញ្ហាសាធារណៈនិងដើម្បីចូលរួមនៅក្នុងការធ្វើសេចក្តីសម្រេច?យើងចង់ឮពីអ្នកនយោបាយនៃការហៅថា "ប្រជាធិបតេយ្យតំណាង"តើនៅក្នុងទិដ្ឋភាពរបស់ពួកគេសកម្មភាពរបស់ពួកគេបំពេញនិយមន័យនៃប្រជាធិបតេយ្យនេះ។
យើងចង់ពិភាក្សានឹងសំណួរគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍នៃភាពជាអ្នកដឹកនាំនោះ។តួនាទីរបស់មេដឹកនាំនៅក្នុងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពិតគឺជាអ្វី?យើងចង់រួមចំណែកដល់ការបំភ្លឺពីអត្ថន័យនៃពាក្យប្រជាធិបតេយ្យនេះ។
អ្នកត្រូវបានអញ្ជើញឱ្យចូលរួម។
កីឡាករ Miroslav Kolar, 17 សីហាឆ្នាំ 2005អ្នកនយោបាយគួរតែជាអ្នកបម្រើដ៏រាបទាបរបស់អ្នកមិនមែនជាម្ចាស់ដ៏មានគ្រប់ព្រះចេស្ដារបស់អ្នក។
សំណួរ«តើអ្វីជាប្រជាធិបតេយ្យ? "- និយមន័យនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យត្រូវបានពិភាក្សាផងដែរនៅក្នុងវេទិកានេះ
ភ្ជាប់ប្រជាធិបតេយ្យដោយផ្ទាល់។


រូបភាព http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Election_MG_3455.JPG/700px-Election_MG_3455.JPG
              http://www.camnews.org/camdir/uploads/2013/08/comfrel-logo-2013-08-17.gif

Read More

រដ្ឋធម្មនុញ្ញ

ពាក្យ "រដ្ឋធម្មនុញ្ញ" មិនតែងតែយោងទៅឯកសារជាក់លាក់មួយ។ ពាក្យនេះត្រូវបានផ្អែកលើconstituere កិរិយាស័ព្ទភាសាឡាតាំងដែលមានន័យថាដើម្បីរៀបចំឬការសម្រេចចិត្ត។ក្នុងន័យជាភាសាអង់គ្លេសដើមរបស់ខ្លួនជា "រដ្ឋធម្មនុញ្ញ"គឺជារបៀបមួយដែលប្រព័ន្ធនយោបាយត្រូវបានបង្កើតឡើង។ ប្រជាជនបាននិយាយ(ហើយពេលខ្លះនៅតែនិយាយ) នៃ "រដ្ឋធម្មនុញ្ញ"មិនចុលនិងការវិវត្តនៃចក្រភពអង់គ្លេសនិងសាធារណរដ្ឋរ៉ូម៉ាំងបុរាណ។
ដូចដែលខ្ញុំបានពន្យល់ក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញដើមស្ថាបនិកអាមេរិកបានទទួលស្គាល់ជាបំណុលដ៏ធំប្រពៃណីអង់គ្លេសនិងរ៉ូម៉ាំង,ប៉ុន្តែពួកគេមនសិការច្រានចោលការវិធីសាស្រ្តអង់គ្លេសនិងរ៉ូម៉ាំងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ជាពិសេស,ពួកគេបានច្រានចោលគំនិតធម្មនុញ្ញ "វិវត្ត" និង "មិនចុល"នៅក្នុងការពេញចិត្តនៃឯកសារដែលបានសរសេរដែលនឹងដាក់ចេញច្បាប់ក្នុងម៉ូដច្បាស់លាស់និងរៀបចំឡើង។
មានតែជាគំរូមួយចំនួនសម្រាប់វិធីសាស្រ្តនេះត្រូវបានគេ: របស់ស៊ុយអែត "ឧបករណ៍របស់រដ្ឋាភិបាល"ប្រហែលជាលើកដំបូងនេះ។ នៅក្រោម Oliver Cromwell (1649-58), អង់គ្លេសបានអនុម័តខ្លី-រស់នៅ"ឧបករណ៍របស់រដ្ឋាភិបាល" និងបន្ទាប់មកមួយខ្លីរស់នៅ "ញត្តិរាបទាបនិងដំបូន្មាន" ។ឈ្មោះរបស់រដ្ឋធម្មនុញ្ញអង់គ្លេសក្រោយមកទៀតបានបង្ហាញអំពីរបៀបដែលឯកសារទាំងនោះបន្ថយតិចតួចលទ្ធិអត្តាធិបតេយ្យCromwell របស់ ។
នៅព្រឹកព្រលឹមឯករាជ្យទោះយ៉ាងណាជនជាតិអាមេរិកបានរស់នៅស្ថិតក្រោមធម្មនុញ្ញអាណានិគមសម្រាប់ពាក់កណ្តាលសតវត្សទីមួយហើយដូច្នេះពួកគេបានដឹងថារដ្ឋធម្មនុញ្ញចែងទុកអាចធ្វើការ។ចាប់ពី 1776 ទៅ 1780, ជំនាន់បានរកឃើញប្រកាសឱ្យប្រើរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់រដ្ឋឬ "ស៊ុមរបស់រដ្ឋាភិបាល"សម្រាប់ម៉ននិងសម្រាប់ដប់មួយនៃរដ្ឋដើមដប់បី។ (រដ្ឋ Connecticut និងកោះ Rhode បាន,គ្រាន់តែធ្វើវិសោធនកម្មធម្មនុញ្ញអាណានិគមរបស់ខ្លួន។ )ក្នុងឆ្នាំ 1776 នេះសភាបានចាប់ផ្តើមពង្រាងរដ្ឋធម្មនុញ្ញជាតិជាលើកដំបូងរបស់យើង,មាត្រានៃសហព័ន្ធនេះ។ វាត្រូវបានផ្ដល់សច្ចាប័នយ៉ាងពេញលេញនៅក្នុង 1781នៅពេលដែលអត្ថបទនេះបានបង្ហាញមិនគ្រប់គ្រាន់,អនុសញ្ញាសហព័ន្ធមួយដែលបានស្នើឡើងនិងមហាសន្និបាតរដ្ឋបានផ្តល់សច្ចាប័នរដ្ឋធម្មនុញ្ញអាមេរិកបច្ចុប្បន្នរបស់យើង។
ដូចដែលខ្ញុំបានពិភាក្សាគ្នានៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញដើមដែលជាស្ថាបនិកមានគោលដៅរួមមួយចំនួននិងតម្លៃ។ដើម្បីយល់ពីអ្វីដែលរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់យើងពិតជាគឺយើងត្រូវយល់ពីមួយគ្រាប់ជាពិសេសនៅក្នុង:ដើម្បីការពារសេរីភាពដោយច្បាប់ដាក់នៅក្នុងសំណុំបែបបទនៃច្បាប់គោលបំណងនិងច្បាស់លាស់នៅលើមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាល។
ក្នុងការស្វែងរកការការពារសេរីភាពដោយច្បាប់ដាក់នៅលើ officeholdersនយោបាយស្ថាបនិកបានដើរនៅក្នុងប្រពៃណីព្រះគម្ពីរនិងអង់គ្លេស។ចំពោះពាន់រដ្ឋាភិបាលបានប្រកាសឱ្យប្រើច្បាប់ដើម្បីគ្រប់គ្រងមុខវិជ្ជារបស់ពួកគេប៉ុន្តែមានតែជនជាតិអ៊ីស្រាអែលបុរាណនិងប្រទេសអង់គ្លេសបានស្វែងរកយ៉ាងខ្លាំងដើម្បីត្រួតពិនិត្យអ្នកដែលនៅក្នុងអំណាច។នៅក្នុងប្រទេសអង់គ្លេសដែលជាជំហានដ៏ល្អបំផុតដែលបានស្គាល់នៃការតម្រៀបនេះត្រូវបានគេMagna Carta និងលោក Bill អង់គ្លេសសិទិ្ធ។
ទោះជាយ៉ាងណាសហព័ន្ធរដ្ឋនិងរដ្ឋធម្មនុញ្ញអាមេរិក - និងជាពិសេសរដ្ឋធម្មនុញ្ញអាមេរិក -ដាក់ច្បាប់ស្តីពីរដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងវិធីជាច្រើនជាប្រព័ន្ធបន្ថែមទៀត។ច្បាប់ជាមូលដ្ឋានត្រូវបានប្រមូលនៅក្នុងឯកសារតែមួយ។ លើសពីនេះទៅទៀត,ដូចដែលខ្ញុំបានពន្យល់ក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញដើមជិតទាំងអស់លក្ខខណ្ឌនៅក្នុងឯកសារដែលមានច្បាស់លាស់ណាស់នៅពេលដែលបានអានដោយពន្លឺនៃភាសា,ប្រវត្តិសាស្រ្ត, ច្បាប់និងស្ថាបនិក "នេះ។
តុលាការនេះត្រូវបានគេមានសិទ្ធិអំណាចដើម្បីអនុវត្តច្បាប់នេះនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ប្រសិនបើចាំបាច់តុលាការអាចបកប្រែពួកគេនោះទេប៉ុន្តែដោយមានតែប្រើវិធីសាស្រ្តតុលាការត្រូវបានគេប្រើជាធម្មតានៅក្នុងការបកប្រែឯកសារច្បាប់។

ទទួលបានសៀវភៅសព្វថ្ងៃថ្មី!
នៅពេលដែលអ្នកនយោបាយបានរំលោភលើច្បាប់នេះសកម្មភាពរបស់ពួកគេត្រូវបានចាត់ទុកជាមោឃៈ។ក្នុងករណីដែលការផ្លាស់ប្តូរនៅក្នុងច្បាប់នេះគឺជាការចាំបាច់រដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលបានរួមបញ្ចូលដំណើរការនៃការធ្វើវិសោធនកម្មមួយ។
បើទោះបីជារដ្ឋធម្មនុញ្ញអាមេរិកបានផ្ដល់សម្រាប់វិធានការដ៏ធំមួយនៃអភិបាលកិច្ចតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យដែលជាស្ថាបនិកបានដឹងថាអាចនឹងមានច្រើននៃការជារឿងល្អ:បន្ទាប់ពីទាំងអស់,វាគឺជាការដែលរដ្ឋាភិបាលប្រជាធិបតេយ្យរបស់អាតែនដែលបានសម្លាប់មនុស្សសូក្រាត។ដូច្នេះពួកគេបានដាក់ច្បាប់សូម្បីតែនៅលើ officeholdersទាំងនោះដែលត្រូវបានជ្រើសតាំងតាមលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
ប៉ុន្ដែការសរសេរចុះក្បួនវិធីនេះក៏ជាទង្វើប្រជាធិបតេយ្យយ៉ាងខ្លាំង។វាអនុញ្ញាតឱ្យប្រជាពលរដ្ឋណាមួយ - ឬយ៉ាងហោចណាស់ពលរដ្ឋណាមួយជាមួយនឹង smatteringនៃចំនេះដឹងផ្នែកច្បាប់មួយ -ដើម្បីយល់ពីសិទិ្ធផ្ទាល់ខ្លួនរបស់គាត់និងដែនកំណត់នៃសកម្មភាពរបស់រដ្ឋាភិបាល។ចំពោះមនុស្សនៅដ៏ធំនេះគឺជាព្រឹត្តិការណ៍យ៉ាងខ្លាំងការផ្តល់អំណាចដល់។
ដោយច្បាប់ដាក់អ្នកប្រគល់ទៅលើច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញនេះគឺជាគន្លឹះដ៏សំខាន់ដើម្បីទទួលបានភាពជោគជ័យរឿងជនជាតិអាមេរិកដ៏អស្ចារ្យ។

រូបភាព http://khmerfamous.com/wp-content/uploads/2014/02/Khmer-Famous3.png
               http://newsfeed.nctc.gov.kh/uploads/moneaksekar/thumnails/590_1.jpg

Read More